Wat zegt jou
Deep Democracy?
Wat zegt jou Deep Democracy?
Auteur: Leni Borde
Heb jij al eens gehoord van Deep Democracy?
In de moderne bedrijfswereld, in de wereld van teams en leidinggevenden kan je er niet meer omheen. Deep democracy verovert het werkterrein.
Daarom neem ik je mee in een korte kennismaking met de principes van deep democracy. Wie weet, smaakt het naar meer om hiermee aan de slag te gaan.
In het kort: wat is deep democracy?
Deep democracy is een methode die dialoog opzoekt met uitdrukkelijke aandacht voor de stem van de minderheid, of dit nu binnen je team is, in je organisatie of zelfs thuis.
Meer nog, deep democracy maakt deze minderheidsstem bespreekbaar en wil de wijsheid ervan naar boven laten komen.
Je kan deze methode inzetten als je op zoek bent naar besluitvorming die door iedereen in je organisatie of team wordt gesteund.
Je medewerkers worden ertoe aangezet om van zich te laten horen, én naar elkaar te luisteren. Tegelijk is het een manier om met spanningen en conflicten om te gaan.
Ook wanneer het praten binnen je team stokt, of zich herleidt tot geroddel in de wandelgangen, komt deep democracy met eigen gespreksmodellen.
Over duurzame besluiten
We hebben het allemaal graag simpel en vlot.
Dat doorgedreven autocratische beslissingen weerstand kunnen oproepen begrijpen we wel, maar als de meerderheid mee op de kar springt, voel je je als leidinggevende best comfortabel genoeg. Vooruit met die geit.
Eén van de ideeën in deep democracy is nochtans dat het traditionele meerderheidsbesluit duurzamer en krachtiger is als de minderheid net wel betrokken wordt. Onderlinge verschillen worden vooral beschouwd als groeikansen en tegengestelde meningen mogen er zijn.
Bovendien geldt in deep democracy de overtuiging dat een afwijkende (minderheids)opvatting niet verdwijnt door ze weg te vlakken, uit te sluiten of te weigeren. De tools van deep democracy zijn erop gericht om élke stem gehoor te geven, en alles te laten zeggen wat gezegd moet worden.
De 4-STAPSBESLUITVORMING is zo’n tool om dit te bereiken: doorheen vier fases worden alle voorstellen van de groep verzameld en wordt actief naar de tegenstem gezocht.
(1) In de eerste stap mogen alle ideeën naar voor gebracht worden.
(2) In de tweede stap wordt gevraagd of iemand nog een heel ander idee heeft, een alternatief.
(3) Dit afwijkende standpunt wordt dan verspreid met de vraag ‘wie herkent dit?’, zodat je als tegenstem niet geïsoleerd wordt.
Alle alternatieven worden gestemd. Bij unanimiteit weet je natuurlijk wat te doen, maar bij een meerderheid gebeurt er toch iets extra:
(4) Het voorstel met een duidelijke meerderheid haalt het, met dien verstande dat aan de minderheid wordt gevraagd of ze nog iets willen toevoegen. Wat hebben zij nodig om met dit meerderheidsbesluit mee te gaan?
Over de ijsberg en de waterlijn
En dan zit je daar met je team - klaar om besluiten te nemen - maar blijken diepere spanningen toch in de weg te staan.
Opnieuw: tegenstellingen mogen er zijn, conflicten worden niet genegeerd. Tijd om even onder de waterlijn te gaan kijken.
Onder de waterlijn? Klopt. Dat brengt me bij de metafoor van de ijsberg, die standaard gebruikt wordt in deep democracy en de groep als geheel voorstelt – dus niet het individu op zich.
De top van de ijsberg situeert zich boven de waterlijn en symboliseert datgene wat bekend en uitgesproken is voor iedereen, een gedeelde realiteit. Onder de waterlijn zit dan de voet van de ijsberg, denk aan de onuitgesproken motivaties, irritaties, gedachten en verlangens.
De methodieken zijn er heel sterk op gericht om die waterlijn te laten zakken en dat groepsonbewuste toch naar boven te halen. Onder de waterlijn groeien vissen uit tot haaien, zegt deep democracy en kom je terecht in een escalatie van tegenwerking en sabotage.
Aan de slag met een facilitator
En zo komt het dat een deep democracy facilitator altijd zal beginnen met een check-in, of je zal vragen om pijlen te gooien (met woorden, wat dacht je) of je laat deelnemen aan een gesprek op voeten.
Tools die altijd weer ingezet worden om ruimte te geven aan wat gezegd moet worden, om alle stemmen te waarderen en om de kwaliteit van de onderlinge verbindingen en relaties te versterken.
Hoewel de tools van deep democracy heel helder en stapsgewijs uitgewerkt zijn, komt deze aanpak af en toe wat onwennig over.
We zijn het niet altijd gewoon om vrijuit te spreken en nog minder dat er ook geluisterd wordt. Maar je kan het wel leren en oefenen. En nog eens oefenen en uiteindelijk … gewoon worden.
Nood aan een deep democracy facilitator? Die hebben wij in huis bij Mimer.
Laat het ons weten.
